türkçesi mem ve zîn'dir. ehmedê xanî'nin 1692 yılında kurmanci lehçesiyle yazdığı manzum eserdir.
birbirine aşık olan ve kavuşamayan iki gencin trajik öyküsünü konu alır. bu hikâye milattan çok önceden bu yana halk arasında söylenen ve mitolojik nitelik kazanan bir destandır. ozan tarafından derlenip günümüze gelmesi sağlanmıştır.
eserde aşkın içinde kaybolurken aynı zamanda dönemin sosyo-ekonomik yapısını da inceleme fırsatı buluyoruz. destanda kötü karakter olarak karşımıza "beko" çıkıyor. iyilik ve masumiyetle birlikte çaresizliği de iki aşık Mem ve Zîn'le soyutlaşıyor.
destan 2010 yılında orijinal arapça harfler kullanılarak kürtçesi, latin harflerden oluşan kürt alfabesine uygun kürtçesi ve latin harflerle türkçesi olmak üzere tek kitapta kültür ve turizm bakanlığı tarafından yayımlanmıştır. bana göre en iyi hali budur.
destan kitaplar dışında dizi ve film şeklinde de yayınlanmıştır. buna örnek olarak Nasir Hesen'in 2002 yılında çektiği Memi Alan gösterilebilir.