mavi okyanus stratejisi

bir yönetim ve pazarlama stratejisi.

stratejinin amacı rekabet etmemek, rekabet ortamına girmemek.

iki tür pazar vardır;

1-kızıl okyanuslar. bu pazarlar her yerde görebileceğiniz firmaların ortak pazarları. rekabet halindedirler ve çoğu zaman amaç rakibi bitirmektir. bu pazarlarda firmalar açısından kar payı çok düşüktür. hatta zararına satışlar görülebilir. firmalar bir pazarda rekabet halindedirler ve birbirlerinin karlarından pay almaya çalışmaktadırlar. firmalar fiyat rekabetine girince her zaman sermayesi güçlü olan firma ayakta kalan firma olur. sermayesi zayıf olan firma batmaya mahkumdur.

2-mavi okyanuslar. bu pazarları ise biz oluşturuyoruz. yazının başında dediğim gibi amaç rekabet ortamına girmemek olduğu için biz de firma olarak kendimize rekabet olmayan şartları bizim belirlediğimiz yeni bir pazar oluşturuyoruz ve pazara sadece biz hakim oluyoruz. ancak burada dikkat edilmesi gereken en önemli husus oluşturulan pazara rakiplerin girmelerinin zor ya da çok yüksek maliyetli olması. bunun için pazarladığımız ürünün taklit edilememesi gerekmektedir. bu sayede hiç bir firma ile fiyat rekabetine girmeden ürünü tek başınıza pazarlayacak ve kardan feragat etmemiş oluyorsunuz.

teorik olarak da anlatılabilir ama örnek üzerinde anlatmak daha faydalı olur;

bunu dünyada en güzel uygulamış olan firma güneş sirki diye bilinen cirque du soleil'dir. güneş sirki sokak sanatçıları tarafından kurulmuş olan bir sirktir. ancak buna sirk demek tam doğru olmaz. çünkü piyasada ki diğer sirklerden çok daha farklı bir hizmet sunmaktadırlar.

amerika sirk sektörüne bakacak olursak, piyasada 2 3 tane önemli firma var diğerleri yerel sirkler. büyük sirkler ünlü sirk yıldızları için yüksek maliyetlere katlanıyor, hayvan gösterileri sunuyor, cambazlar ve palyaçolarla gösteriler sunuyorlar. burada en önemli maliyetler ünlü sirk yıldızlarının maliyetleri ve hayvanların bakım gibi masrafları. bu masrafları bilet fiyatlarını yüksek tutarak karşılamak zorunda kalıyorlar. ayrıca havyan gösterilerini yapmak sivil toplum kuruluşları tarafından tepki gören bir şey ve bu yüzden mahkemelerden cezalar alıyorlar ve sıkıntı yaşıyorlar. yerel sirkler açısından bakarsak maliyeti yüksek olduğu için ünlü sirk yıldızlarını zaten getiremiyorlar. hayvan gösterileri ve ucuz palyaço gösterileriyle idare etmek durumunda kalıyorlar. ayrıca yetiştirdikleri sirk yıldızları iyi çıkarsa bunları elde tutamıyor hemen büyük sirklere kaptırıyorlar. bu durumda izleyici çekmek için bunlar da bilet fiyatlarını düşük tutuyorlar ve sürümden kazanmaya çalışıyorlar. maliyetleri mümkün olduğunca düşük tutmak için her şeyi en asgari düzeyde tutuyorlar. izleyici koltukları hiç rahat değil, hayvanlara gerektiği gibi bakım yapmama gibi yöntemlerle maliyetleri düşürmeye çalışıyorlar. yani çok çok çok düşük kar marjlarıyla çalışıyorlar ve amaç piyasada ayakta durmak. büyük sirkler aynı zamanda bu küçük sirklerle rekabet halindeler ve bu da işlerini olumsuz etkilemekte. işte bu firmalar kendi aralarında

cirque du soleil'in mavi okyanus stratejisine gelirsek;

bu firma sokakta gösteri yapmakta olan iki kişi tarafından kurulmuş.sonraları yetenekli kişileri aralarına almışlar. yaptıkları aslında sirk gösterisi sayılamaz, müzikal gibi bir şey ama müzikal de diyemeyiz, aynı zamanda gösterilerini tiyatro gibi bir konuyu anlatarak sunuyorlar. yani ne sirk gösterisi, ne müzikal, ne de tiyatro yapıyorlar ama aynı zamanda bu üçünün hepsini yapıyorlar. işte bu yüzden piyasada taklit edilmeleri çok zor ve bu sundukları hizmet onlara yeni bir pazar sunuyor, yani mavi okyanusu...

mavi okyanus stratejisi gereksiz olan tüm maliyetlerin kaybedilmesini ve yeni değerlerin öne çıkarılmasını gerektirir. cirque du soleil firması ünlü sirk yıldızlarının ve hayvanların maliyetini gereksiz bulduğu için bunları tamamen gösterilerinden çıkardı ve maliyetleri önemli miktarda düşürdü. bunun yerine tiyatro halinde gösterilen müzikal ve sirk gösterisi karışımı gösterilerini sundular. ayrıca hayvanları kullanmadıkları için sivil toplum kuruluşlarınca çok fazla desteklendiler ve bu da onlara reklam olarak geri döndü. yani önemli maliyetleri çıkardılar yerine daha ucuz maliyete yeni ve taklit edilmesi zor bir gösteri hazırladılar ve bunu izleyecek bir pazar oluşturmuş oldular. ve diğer sirkler açısından bakarsak bu pazara girmek hiç de o kadar kolay değil. bu yüzden cirque du soleil'in rakip bir firması hiç bir zaman olmadı ve bu da fiyatları istedikleri düzeyden satabilmelerini sağladı. yani yüksek kar marjı. büyük sirkler ve yerel sirkler alışılmış stratejilerini uyguladıkları kızıl okyanus pazarlarında çok düşük kar marjlarıyla ayakta durmaya çalışıyorken, cirque du soleil tamamen farklı stratejilerle kendi oluşturduğu mavi okyanus pazarında çok yüksek kar marjıyla para kazanıyor.

mavi okyanus stratejisi kaba böyle.. ticaret yapan kartallarımız konu hakkında daha fazla bilgi edinmek için mavi okyanus stratejisi adlı kitabı bulup okuyabilirler.


(bkz: öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler)