allah'ın subuti ve zati sıfatları

"Allah'ın zati sıfatları
Sadece Allah Teâlâ'nın zâtına mahsus olan, yaratıklarından herhangi birine verilmesi câiz ve mümkün olmayan sıfatlardır.

1)Vücud:Var olmak.Allah vardır,yokluğu düşünülemez.Varlığı kendindendir. Var olmak için başka bir varlığa ihtiyacı yoktur.
2)Kıdem:Allahın varlığının başlangıcı yoktur.Allah sonradan meydana gelmiş bir varlık değildir,hiçbir şey yok iken o yine vardı.
3)Beka:Allahın varlığının sonu yoktur.O Bakidir. Herşey yok olduktan sonra Allahın varlığı yine devam edecektir.
4)Vahdaniyet:Allahın bir olmasıdır.Allah birdir,eşi,benzeri ve ortağı yoktur.
5)Muhalefetün Li'l-havadis:Sonradan olan şeylere,yaratıklara benzemez.
6)Kıyam Binefsihi:Allahın varlığı kendindedir.

B- Allahın subuti sıfatları:
Benzeri diğer varliklarda bulunan, fakat Allah' ta mükemmel ve sonsuz olarak bulunan özelliklerdir.
1- Hayat: Allah-u teala'nin diri ve hayat sahibi olmasıdır. Allah'ın bütün sıfatları ezelde vardır. Yaratıkların sıfatları böyle değildir. Allah'ın hayatı vardır, fakat bizim hayatımız gibi değildir.Cenab-ı Allah'ın sıfatları zatidir. Hayat sıfatının zıddı olan ölmek, Allah-u teala'nın hakkında mümkün değildir.
2- ilim: Olmuş ve olacak bütün her şeyi bilmesidir. Allah bilir, fakat bizim bildiğimiz gibi değildir. O'nun ilminde artma ve eksilme olmaz. O geçmişte gelecekte ne olmuş ve olacaksa hepsini ezeli ilmiyle bilir. Allah-u teala hakkında cehalet, gaflet ve unutkanlık düşünülemez.

3- İrade: Vuku bulacak her şeyi kendi dilediği şekilde ve zamanda yaratmasıdır. Kainatta cereyan eden olayların tamamı Allah-u teala'nın iradesiyle gerçekleşir. O'nun iradesi olmadan hiçbir şey meydana gelemez. O dilediğini yapar ve yapmaya kadirdir.
4- Kudret: Allah-u teala'nın bütün mümkünatta (var olan) tesir ve tasarrufa kadir olmasıdır. Kudret sıfatı ile Allah-u teala'nın her şeye gücü yeter. Allah-u teala'nın gücü vardır, fakat bizim gücümüz gibi değildir. Allah-u teala'nın kudreti zatidir, yani kendindendir. O'nun kudreti hiçbir şeyle ölçülmez. O'nun kudreti karşısında; büyük-küçük, yakın-uzak, az-çok farketmez. O bir şeyi yapmayı dilerdiği zaman ol der ve oluveverir.
5- Semi': Allah-u teala'nın her şeyi işitmesidir. Allah-u teala her şeyi işitir, fakat bizim gibi işitmek için kulak gibi araçlara ihtiyacı yoktur.. Allah-u teala'nın işitmesinde uzaklık, yakınlık, gizlilik ve açıklık farketmez.
6- Basar: Allah-u teala'nın her şeyi görmesidir. Allah-u teala her şeyi görür, fakat bizim görmek için göze ihtiyaç duyduğumuz gibi vasıtasız görür. Allah-u teala'nın görmesinde uzaklık, yakınlık, gizlilik, açıklık farketmez. O'nun göz ve ışık gibi vasıtalara da ihti-yacı yoktur. Allah-u teala'nın bir şeyi görmesi başka bir şeyi görmesine de mani değildir.

7- Kelâm: Allah-u teala'nın sese ve harfe muhtaç olmaksızın konuşmasıdır. Allah-u teala Zâtî ve Kudsî olan kelamı ile konuşur. Fakat bizim konuşmamız gibi değildir.
8- Tekvîn: Allah-u teala'nın istediğini, dilediği şekilde yaratmasıdır. Allah-u teala yaptıklarını fiil sıfatı ile yapar. Bu sıfatların hepsi tekvin sıfatının manası içine girmektedir.
9-Tekvin (Yaratma, var etme.) Tekvin sıfatı Maturudî mezhebine göredir. İmam Eş’arî, bu sıfatı müstakil bir sıfat olarak düşünmez. Böylece bu mezhepte Sübutî sıfatlar yedi tane olmuş olur."


alıntıdır.