alevilik

dört kapı kırk makam şeklindeki kâmil insan olma ilkelerini Hacı bektaş-ı velî’nin tespit ettiğine inanılır.

dört kapı kırk makam;

(vurgula: Şeriat kapısı )

iman etmek,
ilim öğrenmek,
ibadet etmek,
haramdan uzaklaşmak,
ailesine faydalı olmak,
çevreye zarar vermemek,
peygamberin emirlerine uymak,
şefkatli olmak,
temiz olmak ve
yaramaz işlerden sakınmak.

(vurgula: Tarikat Kapısı)

tövbe etmek,
mürşidin öğütlerine uymak,
temiz giyinmek,
iyilik yolunda savaşmak,
hizmet etmeyi sevmek,
haksızlıktan korkmak,
ümitsizliğe düşmemek,
ibret almak,
nîmet dağıtmak,
özünü fakir görmek

(vurgula: Hakikat Kapısı )

edepli olmak,
bencillik, kin ve garezden uzak olmak,
perhizkârlık,
sabır ve kanaat,
haya,
cömertlik,
ilim,
Hoşgörü,
özünü bilmek,
ariflik.

(vurgula: Marifet Kapısı)

alçakgönüllü olmak,
kimsenin ayıbını görmemek,
yapabileceğin hiçbir iyiliği esirgememek,
allah’ın her yarattığını sevmek,
tüm insanları bir görmek,
birliğe yönelmek ve yöneltmek,
gerçeği gizlememek,
manâyı bilmek,
tanrısal sırrı öğrenmek,
tanrısal varlığa ulaşmak.