suyun kaldırma kuvveti

yunan bilim adamı "archimed" tarafından keşfedilmiştir.

basit olarak gemilerin yüzmelerinden örnek verirsek;

bir gemi suya indirildiğinde. gövdesinin geometrik yapısı nedeniyle suyu yanlara iter. yani suyun yerini değiştirir. su da, geminin kendisine yaptığı bu baskıya kaldırma kuvveti denilen karşı bir dirençle cevap verir.

kaldırma kuvvetinin büyüklüğü yeri değiştirilen suyun ağırlığına bağlıdır. bir cismin yüzebilmesi için yerini değiştirdiği suyun kaldırma kuvvetinin en azından cismin ağırlığına eşit olması gerekir.

bir cismin yerini değiştirdiği suyun miktarı ise o cismin şekline bağlıdır. örneğin çamurdan yapılmış bir top batar. çünkü yuvarlak biçimi nedeniyle suya gerekli baskıyı uygulayıp, ağırlığından daha fazla ağırlıktaki suyun yerini değiştiremez. fakat bu topa içi boş bir kase biçimini verirsek yüzer. bir anlamda çamurun biçimini değiştirerek yerini değiştirdiği suyun miktarını artırmış oluruz.

gemi inşa mühendislerinin yaptığı da tam olarak budur. çelik bir levha suda batacaktır ancak bu levhayı alıp yassı bir şekle soktuğumuzda yüzecektir. bu yüzme olayını sağlayansa keşfi milattan önceye dayanan suyun kaldırma kuvvetidir.

ayrıca bu kuvvet suyun tuzluluk oranına (yoğunluğuna) bağlı olarak da değişebilmektedir. başka bir örnek ile; yoğunluğu 1.005 kg/m3 olan suda teknesinin belli bir noktasına kadar batan gemi, yoğunluğu 1.025 kg/m3 olan suda daha az batacaktır. bunun nedeni, yoğunluğunun daha fazla olmasından, suyun, geminin kendisine yaptığı baskıya daha kuvvetli cevap verebilmesidir.

ukte: artin