higgs bozonu

ingilizcesi (b: higgs boson)

evrendeki tüm maddelere boyut ve şeklini verdiği öne sürülen atomaltı[ybkz]swh[/ybkz] parçacığı.

adıyla anılan peter higgs[ybkz]swh[/ybkz][ybkz]swh[/ybkz] ve aynı zamanda[ybkz]swh[/ybkz] 2 ayrı takımı oluşturan 5 fizikçi[ybkz]swh[/ybkz] tarafından birbirlerinden bağımsız olarak öne sürülmüştür.

atomla ilgili her şey açıklandığından ama kütlesinin nerden geldiği yaklaşık 50 senedir bulunamadığından ve kamuoyunun ilgisini çekmek için tanrı parçacığı olara da anılıyor.

bu arada, protonun ve nötronun kütlesinin yüzde 1'i higgs bozonundan ve yüzde 99 kuantum renk dinamiği[ybkz]swh[/ybkz][ybkz]swh[/ybkz][ybkz]swh[/ybkz] denen güç etkileşimi kuramından gelir.

teoriye göre uzayda[ybkz]swh[/ybkz] atomlar[ybkz]swh[/ybkz] bu bozon[ybkz]swh[/ybkz] ile ışık hızında etkileşerek kütle kazanıyorlar. fotonlar özelliklerinden dolayı etkilenmiyor. bozon ise çarpışmadan sonra çok hızlı biçimde bozunuyor ve yok oluyor.

cern de diyor ki, higgs bozonu teoriden ibaret değil. bir şekilde biz bunu 5 sigmalık bir değerle yani %99.99995 ihtimalle tekrar oluşturabiliyoruz. oluşturdukları şey kesinlikle bir bozonmuş ama bu %100 higgs bozonu'dur demeleri için zamana ihtiyaçları varmış rolf heuer'in[ybkz]swh[/ybkz][ybkz]swh[/ybkz] açıklamasına göre.

nasıl yapıyorlar;

büyük hadron çarpıştırıcı'sında yüksek enerjili parçacıklar ışık hızında çarpıştırma ile elde edilen yeni parçaçıkların verileri toplanıyor. çoğu kez benzer parçacıklar ortaya çıkıyor, hızla bozunuyorlar ve bu deney milyonlarca kez tekrarlanıyor. yüksek teknoloji ve fazlasıyla istatistiğe ihtiyaç duyulduğundan, 10 milyar dolara falan mal oluyormuş bu deneyler.

amaç şu oluyor;

sınırsız bir enerji kaynağına sahip olup hiçlikten çokluğa baştan yaratma çabası.

tabi şöyle bir şey de var. bu bozonun da kütlesi var ve enerjisi olarak açıklanıyor. benim tıkandığım nokta bu oluyor. ona kütlesini yada enerji dediğin şeyi vereni de bul cern. biz de sana kıbleyi gösterelim.