çarşı

yeni kapitalizm kültürünün kara kartal çarşı ve siyah beyaz çarşı ikilemeleri üzerinden yanağına iki adet buse kondurduğu caf caflı oluşum. eski/kadîm dünyanın temel özelliklerinden birisi de bir takım sosyal birliklerin oluşumunda aidiyet kavramının yerleşik olmasıdır. gönüllülüğe ve içselleştirmeye dayanan aidiyet olgusu, ilgili sosyal kümelenmeyi oluşturan insanların ayrıca bir kimlik ihtiyacı içerisine girmelerinin de önüne geçmiştir.

1980'li yıllarda çekirdeğini beşiktaş çarşısı esnafının oluşturduğu "çarşı" da kendi tarihselliği ile beslenen -ki buna sadece takım olarak beşiktaş'ın değil aynı zaman da bir semt olarak beşiktaş'ın geçmişini de göz önünde bulundurmak gerekir- gönüllülük esasına dayalı bir sosyal örgütlenme olmuştur.

buna mukabîl modernite ile birlikte insanlar aidiyet kültüründen sıyırılıp aynı zamanda birer "kimlik" kazanmakla kalmamış; elde ettikleri kimlik "tribün abisi", "amigo", "reis", "başkan" gibi sıfatlamalarla popüler olandan politik olana kadar uzanan kültür yelpazesinde kendisine yer bulmuştur. fakat modern dünya yeni kapitalizm marifetiyle bir şey daha yapmış; elde edilen kimliklerin endüstrileşmesinin önünü açmıştır.

Bu minvalde 80'lerin ortalarında kendisini çarşı grubu'na "ait" olarak niteleyen insanların beşiktaş çarşısı'nın neresinde esnaflık yaptığı, hangi işle uğraştığı gibi bilgiler üzerinden sağlaması yapılırdı. bugün ise çarşı grubu bünyesinde bireysel kimliklerinizi göstermeniz için önceleri yol üstünde tezgâhlardan, artık herhangi bir kartal yuvası'na gidip örneğin 20 tl'ye edinebileceğiniz bir polar almanız yeterli.

nasıl ki 70'li yıllarda marksist olduğunuzu söylediğinizde yaptığınız okumalardan ve ortaya koyduğunuz çözümlemelerden kapı açılırken; şimdilerde beyoğlu'ndan 10 liraya satın alacağınız bir che guevara tişörtü giymenizin yeterli olacağı gibi.

ha yarın öbür gün kapalı tribünde "sol" hassasiyetler üzerinden gündeme dair hoş pankartlar açılır mı? neden açılmasın?

yoksa aranızda ülker çikolatalı gofret sevmeyen yok mu?