Avrupa nükleer araştırma merkezidir.isviçre ve Fransa sınırları arasında yer alır,12 katılımcı 8 gözlemci ülke bulunmaktadır.[ybkz]swh[/ybkz]
en önemli yeri, yeraltındaki Büyük Hadron çarpıştırıcısı denilen parçacık hızlandırıcılarının, olduğu bölgedir. Tarım arazisinin altında kilometrelerce uzanan dev makinalarda proton denilen atom parçacıkları yahut atom çekirdekleri birbirleriyle çok yüksek hızlarda çarpıştırılırlar.
karşı madde denilen bilim kurgusal maddeyi elde etmeyi başarmışlardır.
(bkz: isviçreli bilim adamları)
cern
fransızca conseil (i: europeen pour la recherche nucleaire) sözcüklerinin kısaltmasıdır.
isviçre, cenevre'de bulunan avrupa nükleer araştırma merkezi.
türkiye cern'e katılma sürecindedir ve gözlemci konumundadır. 1961'den beri bunu gözlemleyerek en eski gözlemci ülke olarak rekorumuzu ilerletiyoruz.
4 temmuz 2012'de cern basın toplantısı[ybkz]swh[/ybkz] gerçekleşmiştir.
haber detayı:
---------------alıntı---------------
ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar
4 Temmuz 2012de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının bir önizlemesini, CERNde ve görüntülü bağlantıyla ICHEPde ortaklaşa yapılan bir seminer ile sundu. Avustralya--‐Melbournede gerçekleşen ICHEP, yani Uluslararası Yüksek Enerji Fiziği Konferansında bu haftanın kalan günlerinde ayrıntılı çözümlemeler de sunulacaktır. ilk sonuçlar, CERN yerleşkesindeki bilim insanlarına ve genel ağ üzerinden yayın ile dünya genelindeki yüzlerce kurumdaki meslektaşlarına gösterildi.
ATLAS sözcüsü Fabiola Gianotti, "Bugün araştırmalar, mümkün olacağını tahmin etmediğimiz kadar ilerlemiş durumda" dedi. "Elimizdeki veride, 126 GeV kütle bölgesinde yeni bir parçacığın belirgin izlerini 5 sigma seviyesinde gözlemliyoruz" ifadesini kullanan Gianotti, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Büyük Hadron çarpıştırıcısı (BHç) ve ATLAS'ın mükemmel verimi ve çok sayıda kişinin olağanüstü çabası bizi bu heyecan verici duruma getirdi. Bu sonuçları son haline getirmek için biraz daha zaman gerekiyor. Daha fazla veri ve daha fazla çalışma da bu yeni parçacığın özelliklerini bulmak için gerekli olacaktır."
Higgs Bozonu, başka parçacıklara bozunmadan önce saniyenin sadece küçücük bir kısmı kadar yaşayabilen kararsız bir parçacıktır. Bu yüzden deneyler onu sadece bozunma ürünlerini ölçerek gözlemleyebilirler. Maddenin kesin bir açıklamasını verebilen çok başarılı bir kuram olan Standart Modele göre Higgs Bozonu "kanal" adı verilen belli parçacık karışımlarına bozunur ve bozunmanın hangi kanallara dağılacağını kütlesi belirler.
ATLAS, çalışmalarını birbirini tamamlayan iki kanal üzerinde yoğunlaştırmıştır. Higgsin iki fotona veya dört leptona bozunması. Bu kanalların her ikisi de mükemmel bir kütle çözünürlüğüne sahiptir; ancak, iki foton kanalında büyük ama ölçülebilir bir ardalan üzerinde ufak bir sinyale karşın, dört lepton kanalında çok çok küçük bir ardalan üzerinde daha ufak bir sinyal vardır. Her iki kanal da aynı yerde istatistiksel olarak anlamlı bir fazlalık gösterdiler: 126 GeVlik bir kütle civarında. Bu iki kanalın istatistiksel olarak birleştirilmesi, sinyalin anlamlılığını 5 sigma olarak verir ki, bu da Higgs içermeyen bir evrende, 3 milyon deneyde sadece bir kez bu kadar güçlü bir sinyalin tesadüf olarak ortaya çıkabileceği anlamındadır.
şimdiki sonuçlar, geçen Aralık ayında CERNde verilen seminerde gösterilen ve bu yılın başında basılmış olan çözümlemelerin bir güncellemesidir. Aralık sonuçları, 7 TeVdeki proton çarpışmalarından 2011 yılı boyunca toplanmış veriyle elde edilmiş ve Higgs Bozonunun olası kütle aralığını 117 GeV ve 129 GeV civarındaki iki pencereye sıkıştırmıştı. Beklenen ardalanın üzerindeki küçük bir fazlalığı, 126 GeV yani iyot atomu kütlesi civarında hem ATLAS hem de CMS deneyleri görmüştü.
ATLAS, BHç ve yüksek enerji fizikçileri için sonraki adımlar bu parçacığın özelliklerini ölçmek ve Higgs Bozonunun öngörülen özellikleri ile karşılaştırmak olacaktır. şimdiden bu özelliklerin bazıları öngörülerle tutarlıdır: öngörülen kanallarda ve dolaylı başka deneylerce tercih edilen kütlede görülmüş olması gibi. önümüzdeki hafta ve aylarda ATLAS, bu özellikleri daha iyi ölçecek ve bu parçacığın Higgs Bozonu mu yoksa ona benzer parçacıkların büyük bir ailesinin bir üyesi mi, yoksa tamamen başka bir şey mi olduğuna dair daha açık bir resmi ortaya çıkaracaktır.
2012 veri kümesi, 8 TeVe yükseltilmiş bir kütle merkezi enerjisinde yapılmış proton çarpışmalarından gelir ve 2011 yılının tamamında toplanan veriden daha fazla veri içerir (veriler sadece ilk üç ayda toplandı). Bu hızlı biriktirme, BHç hızlandırıcı takımının üstün çabaları sayesinde mümkün olmuştur. Bu seminerde gösterilen veri kümesi bir katrilyon (milyon kere milyar) proton çarpışmasından gelmiştir.
ATLAS algıcı, 2012nin daha zor proton demeti koşullarına rağmen, dikkat çekecek kadar yüksek başarıyla çalıştı ve neredeyse tam verimle bu araştırma için üstün bir kalitede veri topladı. Yüksek bilgi işleme gücü ise, dünya genelinde BHç Hesaplama örgüsü tarafından sağlandı ve verinin yeniden oluşturulması ve çözümlenmesi için vazgeçilmezdi.
BHçnin, 2012 sonuna kadar ATLASa, elindeki veriyi iki katına çıkartacak kadar çarpışma sağlaması sonra da hızlandırıcıyı güncellemek için uzun bir duraklama yapması bekleniyor. 2014 sonuna doğru makina yeniden çalıştığında, şimdiki enerjisinin yaklaşık iki katına çıkacak. Yeni 2012 verileri ve güncellenmiş hızlandırıcının üreteceği veriler, bugünkü açıklamaların doğurduğu soruları ve doğayı anlayışımızdaki temel soruları bilim adamlarının irdelemelerine olanak verecektir.
ATLAS Hakkında
ATLAS, CERNdeki Büyük Hadron çarpıştırıcısı (BHç) üzerindeki bir parçacık fiziği deneyidir. ATLAS algıcı çok yüksek enerjideki hadronların kafa kafaya çarpışmalarında yeni olgular aramaktadır. ATLAS, zamanın başlangıcından beri evrenimizi şekillendiren ve sonunu belirleyecek olan temel kuvvetleri incelemektedir. Olası bilinmeyenler arasında kütlenin kökeni, ek uzay boyutları, temel kuvvetlerin birleşimi ve evrendeki karanlık madde adayları sayılabilir.
Bu yazı yazılırken, ATLAS işbirliğinde dünya genelinde 38 ülkedeki 176 kurumdan 3000 bilim insanı vardır. 1000den fazla doktora öğrencisi ATLASın işletilmesi ve verisinin çözümlenmesi ile uğraşırlar.
---------------alıntı---------------
isviçre, cenevre'de bulunan avrupa nükleer araştırma merkezi.
türkiye cern'e katılma sürecindedir ve gözlemci konumundadır. 1961'den beri bunu gözlemleyerek en eski gözlemci ülke olarak rekorumuzu ilerletiyoruz.
4 temmuz 2012'de cern basın toplantısı[ybkz]swh[/ybkz] gerçekleşmiştir.
haber detayı:
---------------alıntı---------------
ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar
4 Temmuz 2012de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının bir önizlemesini, CERNde ve görüntülü bağlantıyla ICHEPde ortaklaşa yapılan bir seminer ile sundu. Avustralya--‐Melbournede gerçekleşen ICHEP, yani Uluslararası Yüksek Enerji Fiziği Konferansında bu haftanın kalan günlerinde ayrıntılı çözümlemeler de sunulacaktır. ilk sonuçlar, CERN yerleşkesindeki bilim insanlarına ve genel ağ üzerinden yayın ile dünya genelindeki yüzlerce kurumdaki meslektaşlarına gösterildi.
ATLAS sözcüsü Fabiola Gianotti, "Bugün araştırmalar, mümkün olacağını tahmin etmediğimiz kadar ilerlemiş durumda" dedi. "Elimizdeki veride, 126 GeV kütle bölgesinde yeni bir parçacığın belirgin izlerini 5 sigma seviyesinde gözlemliyoruz" ifadesini kullanan Gianotti, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Büyük Hadron çarpıştırıcısı (BHç) ve ATLAS'ın mükemmel verimi ve çok sayıda kişinin olağanüstü çabası bizi bu heyecan verici duruma getirdi. Bu sonuçları son haline getirmek için biraz daha zaman gerekiyor. Daha fazla veri ve daha fazla çalışma da bu yeni parçacığın özelliklerini bulmak için gerekli olacaktır."
Higgs Bozonu, başka parçacıklara bozunmadan önce saniyenin sadece küçücük bir kısmı kadar yaşayabilen kararsız bir parçacıktır. Bu yüzden deneyler onu sadece bozunma ürünlerini ölçerek gözlemleyebilirler. Maddenin kesin bir açıklamasını verebilen çok başarılı bir kuram olan Standart Modele göre Higgs Bozonu "kanal" adı verilen belli parçacık karışımlarına bozunur ve bozunmanın hangi kanallara dağılacağını kütlesi belirler.
ATLAS, çalışmalarını birbirini tamamlayan iki kanal üzerinde yoğunlaştırmıştır. Higgsin iki fotona veya dört leptona bozunması. Bu kanalların her ikisi de mükemmel bir kütle çözünürlüğüne sahiptir; ancak, iki foton kanalında büyük ama ölçülebilir bir ardalan üzerinde ufak bir sinyale karşın, dört lepton kanalında çok çok küçük bir ardalan üzerinde daha ufak bir sinyal vardır. Her iki kanal da aynı yerde istatistiksel olarak anlamlı bir fazlalık gösterdiler: 126 GeVlik bir kütle civarında. Bu iki kanalın istatistiksel olarak birleştirilmesi, sinyalin anlamlılığını 5 sigma olarak verir ki, bu da Higgs içermeyen bir evrende, 3 milyon deneyde sadece bir kez bu kadar güçlü bir sinyalin tesadüf olarak ortaya çıkabileceği anlamındadır.
şimdiki sonuçlar, geçen Aralık ayında CERNde verilen seminerde gösterilen ve bu yılın başında basılmış olan çözümlemelerin bir güncellemesidir. Aralık sonuçları, 7 TeVdeki proton çarpışmalarından 2011 yılı boyunca toplanmış veriyle elde edilmiş ve Higgs Bozonunun olası kütle aralığını 117 GeV ve 129 GeV civarındaki iki pencereye sıkıştırmıştı. Beklenen ardalanın üzerindeki küçük bir fazlalığı, 126 GeV yani iyot atomu kütlesi civarında hem ATLAS hem de CMS deneyleri görmüştü.
ATLAS, BHç ve yüksek enerji fizikçileri için sonraki adımlar bu parçacığın özelliklerini ölçmek ve Higgs Bozonunun öngörülen özellikleri ile karşılaştırmak olacaktır. şimdiden bu özelliklerin bazıları öngörülerle tutarlıdır: öngörülen kanallarda ve dolaylı başka deneylerce tercih edilen kütlede görülmüş olması gibi. önümüzdeki hafta ve aylarda ATLAS, bu özellikleri daha iyi ölçecek ve bu parçacığın Higgs Bozonu mu yoksa ona benzer parçacıkların büyük bir ailesinin bir üyesi mi, yoksa tamamen başka bir şey mi olduğuna dair daha açık bir resmi ortaya çıkaracaktır.
2012 veri kümesi, 8 TeVe yükseltilmiş bir kütle merkezi enerjisinde yapılmış proton çarpışmalarından gelir ve 2011 yılının tamamında toplanan veriden daha fazla veri içerir (veriler sadece ilk üç ayda toplandı). Bu hızlı biriktirme, BHç hızlandırıcı takımının üstün çabaları sayesinde mümkün olmuştur. Bu seminerde gösterilen veri kümesi bir katrilyon (milyon kere milyar) proton çarpışmasından gelmiştir.
ATLAS algıcı, 2012nin daha zor proton demeti koşullarına rağmen, dikkat çekecek kadar yüksek başarıyla çalıştı ve neredeyse tam verimle bu araştırma için üstün bir kalitede veri topladı. Yüksek bilgi işleme gücü ise, dünya genelinde BHç Hesaplama örgüsü tarafından sağlandı ve verinin yeniden oluşturulması ve çözümlenmesi için vazgeçilmezdi.
BHçnin, 2012 sonuna kadar ATLASa, elindeki veriyi iki katına çıkartacak kadar çarpışma sağlaması sonra da hızlandırıcıyı güncellemek için uzun bir duraklama yapması bekleniyor. 2014 sonuna doğru makina yeniden çalıştığında, şimdiki enerjisinin yaklaşık iki katına çıkacak. Yeni 2012 verileri ve güncellenmiş hızlandırıcının üreteceği veriler, bugünkü açıklamaların doğurduğu soruları ve doğayı anlayışımızdaki temel soruları bilim adamlarının irdelemelerine olanak verecektir.
ATLAS Hakkında
ATLAS, CERNdeki Büyük Hadron çarpıştırıcısı (BHç) üzerindeki bir parçacık fiziği deneyidir. ATLAS algıcı çok yüksek enerjideki hadronların kafa kafaya çarpışmalarında yeni olgular aramaktadır. ATLAS, zamanın başlangıcından beri evrenimizi şekillendiren ve sonunu belirleyecek olan temel kuvvetleri incelemektedir. Olası bilinmeyenler arasında kütlenin kökeni, ek uzay boyutları, temel kuvvetlerin birleşimi ve evrendeki karanlık madde adayları sayılabilir.
Bu yazı yazılırken, ATLAS işbirliğinde dünya genelinde 38 ülkedeki 176 kurumdan 3000 bilim insanı vardır. 1000den fazla doktora öğrencisi ATLASın işletilmesi ve verisinin çözümlenmesi ile uğraşırlar.
---------------alıntı---------------
neden bekliyorsun?
bu sözlük, duygu ve düşüncelerini özgürce paylaştığın bir platform, hislerini tercüme eden özgür bilgi kaynağıdır.
katkıda bulunmak istemez misin?
